କାହାକୁ ମୋର ଜନ୍ମଭୂମି ବୋଲି କହିବି- ଏହି ବିଶାଳ ପୃଥିବୀ, ବିଶାଳ ଏସିଆ ମହାଦେଶ , ବିଶାଳ ଭାରତ ବର୍ଷ , ଓଡିଶା ଦେଶ ବା ମୋର ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ପଲ୍ଲୀଗ୍ରାମ ?ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେହି କାହାରୀଠାରୁ ବିଛିନ୍ନ ହୋଇନଥିବାରୁ ବ୍ୟାପକ ଅର୍ଥରେ ଏ ସମସ୍ଥ ମୋର ଜନ୍ମଭୂମି ହେଲେ ହେଁ ମାତୃଗର୍ଭରୁ ପଡି ଯେଉଁଠାରେ ପ୍ରଥମେ ଭୂମି ସ୍ପର୍ଶ କଲି – ଯେଉଁଠାରେ ରୂପ ,ରସ , ଗନ୍ଧ ,ସ୍ପର୍ଶର ପ୍ରଥମ ପରିଚୟ ପାଇଲି- ବିଷମ ବିପାକ ବେଳେ ଯେ ଅଞ୍ଚଳ ଫଳ ,ପୁଷ୍ପ, ଶାକ ,ତଣ୍ଡୁଳ ଢ଼ାଲିଦେଇ ଶିଶୁ ପ୍ରାଣକୁ ପରିପୁଷ୍ଟ କଲା , ସେହି ମୋର ଜନ୍ମଭୂମି;ସେହି ମୋର ମାତା ,ଧାତ୍ରୀ ଓ ଶିକ୍ଷୟତ୍ରୀ |ଅୟୁସୁର୍ଯ୍ୟ ଯେତେ ବେଶୀ ଘନିଷ୍ଠ ହେବାର କଥା କିନ୍ତୁ ଏ ସମ୍ବନ୍ଧ ଦିନକୁ ଦିନ କ୍ଷୀଣ ହୋଇ ଯେପରି କି ଲୀନ ହେବାକୁ ବସିଛି |ସମୟ ସ୍ରୋତରେ ହିଁସହାୟା ଶୁଷ୍କ ତୃଣ ପରି ମୁ ଭାସି ଚାଲିଛି | ମୋର ଜନ୍ମଭୂମିକୁ ଫେରିଯିବା ପାଇଁ ମୋର ନୈତିକ ସାହସ ନାହିଁ |ଏହା ଭିତରେ ମୋର ପୁନରମାଜାନମ ଘଟିଯାଇଛି |ଆଜି ମୁ ତାର ରୁପକୁ ଜାତିସ୍ମର ପରି ଖାଲି ସ୍ମରଣ କରେ | ରାଶି ରାଶି ଶାଳତାରୁ ମଧ୍ୟରେ ତଟିନୀ ବେଷ୍ଟିତା ଭଞ୍ଜ କୀର୍ତ୍ତି-କୀରିତିନୀ ମୋର ଜନ୍ମଭୂମି ମୋର ଆଖି ଆଗରେ ଭାସିଯାଏ ;କିନ୍ତୁ ତାର କୋଳକୁ ଫେରିଯିବା ପାଇଁ ମୋର ସାହସ ହୁଏ ନାହିଁ |
ଏହା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମସ୍ୟା ନୁହେଁ, ଏହା ସମଗ୍ର ଶିକ୍ଷିତ ସମାଜର ସମସ୍ୟା |ଧର୍ମାନ୍ତର ଗ୍ରହଣ କଲା ପରେ ବହୁ ଧର୍ମାନ୍ତର ଦୀକ୍ଷିତ ବ୍ୟକ୍ତି ଯେପରି ଧର୍ମ ପାଖରେ ସମସ୍ତ ମାନବିକତାକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରି ସେମାନଙ୍କ ନାଁ, ପଦବୀ , ଭାଷା, ଏହାର , ବ୍ୟବହାର ,ବେଶଭୂଷା ଇତ୍ୟାଦି ବଦଳାଇ ଦିଅନ୍ତି ଓ ଶେଷବେଳକୁ ଜାତୀୟତା ଭୁଲି ଯେପରି ନିଜ ଜନ୍ମଭୂମିକୁ ସୁଦ୍ଧା ଅସ୍ବୀକାର କରନ୍ତି, ଠିକ ସେହିପରି ସଂଖ୍ୟାଟିତ ଶିକ୍ଷିତ ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରଚଳିତ ଶିକ୍ଷା ପାଖରେ ସେମଙ୍କନଙ୍କ ସମସ୍ତ ମାନବିକତାକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରି ଶେଷବେଳକୁ ନିଜର ଜନ୍ମଭୂମିକୁ ସୁଦ୍ଧା ପାସୋରି ପକାନ୍ତି |ଶିକ୍ଷା ସମାପନ ସଂଗେ ସଂଗେ ସେମାନଙ୍କର ଏକପ୍ରକାର ପୁନର୍ଜନ୍ମ ଘଟିଯାଏ | ପଲ୍ଲୀଗ୍ରାମକୁ ଫେରିଯାଇ ଜୀଵିକାରଯୋନ କରିବା ଦୂରେଥାଉ, ସେଠାରେ କିଛିକାଳ ଅବସ୍ଥାନ କରିବା ମଧ୍ୟ ସମ୍ଭବପର ହୁଏ ନାହିଁ | ଏଣୁ ଥରେ ଥରେ ଭାବେ- ଗ୍ରାମକୁ ନଯାଇ କ ଣ କରିବି ? ଯଦି ଗ୍ରାମର ଉନ୍ନତିକର କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଯଥାସାଧ୍ୟ ଅର୍ଥଦାନ ହିଁ ମୋର ଏକମାତ୍ର ଅବଶେଷ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ,ଗ୍ରାମକୁ ନ ଯାଇ ମଧ୍ୟ ତାହା କରାଯାଇପାରେ | ଜନ୍ମଭୂମି ସହିତ ମୋର ଆଉ କି ପ୍ରକାର ସମ୍ଭନ୍ଧ ଅଛି ?
ବହୁ ବାଦ-ବିଶ୍ୱମ୍ବଦ ସତ୍ୱେ ପାଲଲେଗ୍ରାମର ନରନାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜାତି-ଧର୍ମ ନିର୍ବିଶେଷରେ ଗୋଟାଏ ଏକାପରିବାରତ୍ୱର ପରମ୍ପରା ଗଢି ଉଠିଥାଏ |
କେହି ଭାଇ, କେହି ଭଉଣୀ ,କେହି କାକା, କେହି ଖୁଡୀ ଇତ୍ୟାଦି ଭାବରେ ସମସ୍ତ ଗ୍ରାମବାସୀ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ପରିଚିତ ହୋଇଥାନ୍ତି |ମୋ ଜନ୍ମଭୂମି ସହିତ ଏ ମଧୁର ସମ୍ଭନ୍ଧ ମୋର ଆଉ ନାହିଁ |ଗ୍ରାମାତିଯାକର ଭାଇଭଉଣୀ ,କକାଖୁଡୀ ,ମାମୁମ୍ୱାଇ ,ମଉସାମାଉସି ଇତ୍ୟାଦି ସବୁ ପରା ହୋଇଗଲେଣି |ଚେଷ୍ଟାକଲେ ମଧ୍ୟ ଏ ମଧୁର ସମ୍ଭନ୍ଧ ଆଉ ଫେରି ପାଇବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ |ଗ୍ରାମମୁଣ୍ଡରେ ସାର ମାଉସୀ ତା’ର ଛୋଟ ପିଣ୍ଡାଟିରେ ବହୁ ବର୍ଷ ଧରି ପ୍ରସ୍ତର ମୂର୍ତ୍ତିଟି ପରି ବସି ଆସିଛି ,ଆଜି ମଧ୍ୟ ବସିଥାଏ | ଆଗେ ଦେଖିବା ମାତ୍ରେ ପଚାରୁଥିଲା , “କେବେ ଆସିଲୁ ବାପା ?” ଆଜିକାଲି କିନ୍ତୁ କହେ -” କେବେ ଆସିଲା ବାବୁ ?” ଗ୍ରାମର ମଝିରେ ଗୋବିନ୍ଦ ଭାଇର କ୍ଷୁଦ୍ର କୁଟିର | ଆଜୀବନ ଅକର୍ମା ଓ ଅବିବାହିତ ରହି ସେ ତାର କ୍ଷୁଦ୍ର କୁଟିରକୁ ଦୁର୍ଗା କରି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ବିରୋଧରେ ବିଦ୍ରୋହ ଘୋଷଣା କରିଆସିଛି |ଆଗେ ଦେଖା ହେଲେ ବହୁ ମାନ ସହିତ ସେ ମୋତେ ତାର କୁଟିରରେ ବସାଇ ମନବୋଧ ଚଉତିଶା ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରୁଥିଲା |ଆଜି ମୁଁ ଶତଚେଷ୍ଟା କଲେ ମଧ୍ୟ ତାର ପୂର୍ବ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଆଉ ଫେରିପାଏ ନାହିଁ |ଗ୍ରାମାତିଯାକ ନବାଗତା ଅତିଥିରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଗଲାଣି |ଯେଉଁ ଆଡକୁ ଚାହିଁଲେ ଶୀର୍ଣ୍ଣ ,ମଳିନ ,ଉଲଗ୍ନ ,କୃଶୋଦର , ଲମ୍ବୋଦର ,ଅବାଂଛିତ ,ଅବହେଳିତ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ସମାବେଶ ଦେଖାଯାଏ |ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେହି ସୁଦ୍ଧା ମୋତେ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ |କେବେ କେବେ ଦେଖାହେଲେ ଆଫ୍ରିକାରୁ ନବାଗତା ଜେବ୍ରା ବା ଜିରାଫକୁ ଚାହିଁ ରହିଲା ପରି ସେମାନେ ମୋଟର ଖାଲି ଚାହିଁ ରହନ୍ତି | ଗ୍ରାମବାସୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଯେଉଁ ଶିକ୍ଷିତ ଓ ଅର୍ଦ୍ଧ ଶିକ୍ଷିତ ନବଯୁବକମାନେ ଚାକିରୀ ନ ପାଇ ଜନ୍ମଭୂମି ଛାଡି ନାହାନ୍ତି ,ସେମାନେ ରାଜନୀତିର ଆଶ୍ରୟ ନେଇଅଛନ୍ତି |ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେହି କଂଗ୍ରେସୀ ,କେହି ଗଣତନ୍ତ୍ରୀ, କେହି କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ଓ କେହି ଷୋସିଆଲିଷ୍ଟ | ଯଦି କେହି ଏହି ରାଜନୈତିକ ମତବାଦ ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସିଟିର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ନୁହେଁ , ତାହାହେଲେ ସେ ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସୁଦ୍ଧା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ନୁହେଁ |ଅନ୍ୟ କଥା ଦୂରେ ତହସଉ , ଏମାନଙ୍କ ସହିତ ପାଲଲେପ୍ରକୃତିର ଶୋଭା ଉପଭୋଗ କରିବା କିମ୍ବା ସାହିତ୍ୟ ଚର୍ଚ୍ଚା ଲକରିବା ମଧ୍ୟ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ |ରାଜନୈତିକ ମତବାଦ ଅନୁସାରେ ଏମାନଙ୍କ ମାନସିକ ପରିଵେତ୍ତାନ ମଧ୍ୟ ଘଟିଯାଇଛି |ଏମାନେ ପୁଷ୍ପିତ ପଳାଶ ବନରେ ଦେଖନ୍ତି ବିଦ୍ରୋହର ବାହିଁ ,ସ୍ଥଳପଦ୍ମରେ ଦେଖନ୍ତି ଆହବାର ରକ୍ତ ଓ ଅନତା କୃଷ୍ଣଚୁଡାରେ ଦେଖନ୍ତି ଅନାଗତ ଯୁଗର ରକ୍ତକେତେନ ! ଏଣୁ ଏମାନଙ୍କ ମାନ ସହିତ ଗତି କରି ଚାଲିବ ସମ୍ଭବ ହୁଏ ନାହିଁ |
ଏହିପରି ଶ୍ରେଣୀର ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ମନରେ ମୋର ଆଉ ସ୍ଥାନ ନାହିଁ | ଏମାନଙ୍କ କର୍ମ-ଯୋଜନାରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନ ପାଇବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ | ସ୍ୱାର୍ଥର ବିଭେଦ ସତ୍ୱେ କର୍ମ ଓ କ୍ଳେଶ ମଧ୍ୟରେ ଗ୍ରାମବାସୀମାନଙ୍କ ଭିତରେ ଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରକାର ଏକାପରିବାରତ୍ୱର ଭାବ ଆପେ ଆପେ ଜାତ ହୋଇଥାଏ | ନୀଡ଼ଘର ନିରାଟ ଝାଞ୍ଜିରେ ଲଙ୍ଗଳ ମୁନରେ ଧରଣୀର ବକ୍ଷ ଚିରି ଏମାନେ ସମସ୍ତେ ନୂଆ ମେଘକୁ ଚାହିଁ ରହନ୍ତି |ଜ୍ୟୋଷ୍ଠର ଶେଷବେଳକୁ ସ୍ତୁପୀକୃତ ମେଘ ଘନ-ଶ୍ୟାମ ଗିରିରାଜିର ମସ୍ତକରୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଅଗଣିତ ଶାଳତାରୁ ଉପରକୁ ଅନତା ହୋଇଆସେ ଓ ଗର୍ଜନ ଟାର୍ଜନରେ ଦିଗନ୍ତ କମ୍ପାଇ ବାରିପଟରେ ପଲ୍ଲୀଭୂମିକୁ ସିକ୍ତ କରିଯାଏ | ସିକ୍ତ ଭୂମିର ସୁଗ୍ହନ୍ଧ ଓ ଵନ୍ୟଯୁଥିରା ପରିମଳରେ ରଜପର୍ବର ଆରମ୍ଭ ହୁଏ; ଉଦ୍ବେଳ ମନରେ ଗ୍ରାମବାସୀମାନେ ଦୋଳି ଖେଳରେ ରତ ହୋଇପଡନ୍ତି |ମହାସମାରୋହରେ ରାଜା ପର୍ବ ଶେଷ ହେବ ପରେ ନିଷ୍ଠୁର ବାସ୍ତବତା ଆସି ପଡେ |କ୍ଲାନ୍ତ, ସିକ୍ତ, ଓ ଧାରାହତ ଶ୍ରମଜୀବୀମାନଙ୍କ ସମବେତ ଯତ୍ନରେ ଧରଣୀ ଶସ୍ୟଶ୍ୟାମଳା ହୋଇଉଠେ ଓ ହେମନ୍ତରେ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ-ଶୀର୍ଷ ଧାନ୍ୟରେ ଗ୍ରମଭୂମି ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଯାଏ | ଗ୍ରାମର ଏହି ଯେ ଶୃଙ୍ଖଳିତ କର୍ମ-ଯୋଜନା ଅଛି , ସେଥିମଧ୍ୟରେ ମୋର ସ୍ଥାନ ନାହିଁ | ଗ୍ରୀଷ୍ମର ଝାଞ୍ଜିରେ , ବର୍ଷର ଝଡ଼ରେ ବା ହେମନ୍ତର ଶୀତରେ ଏହି କର୍ମ ଯୋଜନାର କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଅଂଶ ନେବା ପାଇଁ ମିପର ଭୌତିକ ଶକ୍ତିର ଅଭାବ ନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ , ନୈତିକ ଶକ୍ତିର ଅଭାବ ରହିଛି | ଏଣୁ ମୁଁ ମୋର ଜନ୍ମଭୂମିର ଖାଲି ମନରୁ ନୁହେଁ , କର୍ମରୁ ମଧ୍ୟ ବିଚ୍ୟୁତ ହୋଇ ପଡ଼ିଅଛି |
ମନୁଷ୍ୟକୁ ସବୁବେଳେ ଯୁକ୍ତିବାଦୀ ଜୀବ ବୋଲି କହିବା ଠିକ ନୁହଁହେଁ; ସେ ବହୁ ପରିମାଣରେ ଗତାନୁଗତିକତାର ଦାସ | ଅଭିଜାତ୍ୟର ଚିହ୍ନ ବୋଲି ବିବେଚିତ ନିରର୍ଥକ ନେକଟାଇକୁ ମଧ୍ୟ ଛାଡେ ନାହିଁ | କାୟ-କ୍ଳେଶ ନ ସହିବା ଯଦି ଅଭିଜାତ୍ୟର ଚିହ୍ନ , ତାହାହେଲେ ଏପରି ଅର୍ଥପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଭିଜାତ୍ୟର ଚିହ୍ନକୁ କିଏ ବା କାହିଁକି ଛାଡ଼ିବ ? ସମସ୍ତ ଶିକ୍ଷିତ କାୟ-କ୍ଳେଶ ସହିବାକୁ ଅକ୍ଷମ ନୁହନ୍ତି |; କିନ୍ତୁ ସମସ୍ତ ଶିକ୍ଷିତ ଅଭିଜାତ ଶ୍ରେଣୀର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ | ଅଭିଜାତ୍ୟ ଛାଡ଼ିବ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ;ଏଣୁ ଶାରୀରିକ ଶ୍ରମ ହିଁ ଛାଡ଼ିବ ସମ୍ଭବ ହୋଇଥାଏ | ତା ଛଡ଼ାକୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିର ଦୈନିକ ଆୟ ପାଞ୍ଚ ଅଣା ବା ପଚାଶ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ହୋଇପାରେ;ସେଥିପାଇଁ ଆଇନର ବାଧା ନାହିଁ , କିମ୍ବା ଧର୍ମ ବା ସମାଜର ନିନ୍ଦା ନାହିଁ | ବରଞ୍ଚମାନବର ସମସ୍ତ ନୀତିକୁ ଦଳି ଦେଇ , ଉର୍ଦ୍ଧଶ୍ୱାସରେ ଧାଇଁ, ସେ ଯେତେ ବେଶୀ ଏହି ଦୀର୍ଘ ବ୍ୟବଧାନକୁ କମ କରିପାରେ , ସେ ସେତେବେଶୀ ଜୀବନ-ଯୁଦ୍ଧର ଦିଗବିଜୟୀ ବୀର ବୋଲି ପରିଚିତ ହୁଏ , ସେତେବେଶୀ ଆଦର ଓ ପ୍ରଶଂସାର ପାତ୍ର ହୁଏ |ଅଭିଜାତ ଶ୍ରେଣୀର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ନ ହୋଇ ଖାଲି ଶାରୀରିକ ଶ୍ରମରେ ଏହି ଦୀର୍ଘ ବ୍ୟବଧାନକୁ କିଞ୍ଚିତ ମାତ୍ର କମ କରିବା ମଧ୍ୟ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ |
ଏହି ସବୁ କାରଣରୁ ବହୁପାଲ୍ଲୀ-ଜନନୀ ଆଜି ସେମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷିତ ସନ୍ତାନଙ୍କୁ ହରାଇ ବସିଛନ୍ତି ||ଅର୍ଥବଳରେ ହେଉ, ଭାଗ୍ୟବଳରେ ହେଉ ବା ଅଧ୍ୟବସାୟ ବଳରେ ହେଉ, ଯେଉଁମାନେ ଶିକ୍ଷିତ ରୂପେ ଉଦୀୟମାନ ହୁଅନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ସମ୍ଭନ୍ଧରେ ପଲଲିଗ୍ରାମରେ ବହୁ କଳ୍ପନା ଜଳ୍ପନା ଚାଲେ |ବିଦ୍ୟାର୍ଥୀ ଜୀବନରେ ସେମାନେ ପିତା ମାତାଙ୍କ ଆଶା ଭାରସର ସ୍ଥଳ ହୋଇ ,ଗ୍ରାମ ବୃଦ୍ଧାମାନଙ୍କ ପ୍ରଶଂସାରେ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ହୋଇ ଗ୍ରାମ ଭୂମି ମଣ୍ଡନ କରିଥାନ୍ତି | କିନ୍ତୁ ସମୟ ଆସେ , ଯେତେବେଳେ କି ଗ୍ରାମବାସୀମାନେ ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଖିବାର ସୁଦ୍ଧା ସୁବିଧା ପାଆନ୍ତି ନାହିଁ | କୃଷ୍ଣ ତିନି ଦିନକୁ କଣ୍ଟ କରି ମଥୁରାକୁ ଚିରଦିନ ପାଇଁ ଚାଲିଗଲା ପରି ସେମାନେ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ଗ୍ରମଭୂମୀ ଛାଡି ଚାଲିଆସନ୍ତି | କିନ୍ତୁ କେହି ଭାବନ୍ତି ନାହିଁ ଯେ , ଏହି ଅନୈତିକତା ବା ବିଶ୍ୱାସଘାତକତାରୁ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ପରି ମହାପୁରୁଷ ସୁଦ୍ଧା ପାର ପାଇ ନ ଥିଲେ |ନନ୍ଦ, ଯୋଷାଦ ଓ ଗୋପୀ-ଗୋପାଳଙ୍କ ଅସୀମ ସ୍ନେହରେ ପରିପାଲିତ ହୋଇ ଶେଷବେଳକୁ ପ୍ରବଞ୍ଚନା କରି କୃଷ୍ଣ ଗୋପପୁର ଛାଡି ଆସିଲେ |ନନ୍ଦ, ଯୋସାଦନ୍କ ଚକ୍ଷୁ ଆଂଧୀଭୁତ ହୋଇଗଲା, ପ୍ରେମମୟୀ ରାଧା ଶଶିକଳା ପରି ଦୀନା ଓ କ୍ଷୀଣ ହୋଇଗଲେ; କିନ୍ତୁ କୃଷ୍ଣ ଆଉ ଫେରିଲେ ନାହିଁ |ମହାଭାରତର ମହାସମାରକୁ ଆଙ୍ଗୁଳି ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ଚଳାଇ ;ମାଥୁରଠାରୁ ଦ୍ଵାରକା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦୀର୍ଘପଥ ଅତିକ୍ରମ କରି ,ସେ ବିପୁଳ ରାଜ୍ୟ ,ଅପରିସୀମ ବିଭବ,ଅଭରଙ୍କସ ପ୍ରାସାଦ ଅଷ୍ଟପାଟବଂଶୀ ଓ ଅଗଣିତ ପୁତ୍ରକନ୍ୟାରା ଅଧିକାରୀ ହୋଇ ଦ୍ୱାରକାରେ ବସିଗଲେ | କିନ୍ତୁ ପରିଣାମ କଅଣ ଭଲ ହେଲା ? କୃଷ୍ଣଙ୍କର ଅଭରଙ୍କସ ପ୍ରାସାଦ ଅତଳ ଜଳଧି ତାଳରେ ନିମଗ୍ନ ହୋଇଗଲା ,ଆଉ ତାଙ୍କ ନବସଂସାରର ମଦ୍ୟପ ବନସଗାଷ୍ଠୀ ଓ ସାଙ୍ଗସାଥି ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାସତୀର୍ଥର ଏରକାର ବଣରେ ପରସ୍ପରକୁ ହାଣି ଧ୍ୱଂସ ହୋଇଗଲେ ! ରାଜ୍ୟହୀନ ,ଗୃହହୀନ ,ଧନହୀନ ଓ ପୁତ୍ରକନ୍ୟାହୀନ ହୋଇ ଶେଷବେଳକୁ ମହାଭାରତର କର୍ଣ୍ଣଧାର ନିବିଡ ଅରଣ୍ୟର ଲତିକା-ଦୋଳାରେ ଅବଶ ଅଙ୍ଗକୁ ଢଳିଦେଲେ |କିନ୍ତୁ ଶେଷରେ ସୁଦ୍ଧା ଶାନ୍ତିରେ ରହିପାରିଲେ ନାହିଁ |ଅଳ୍ପକ୍ଷଣ ପରେ ତାଙ୍କର ଦୋଳାୟମାନ ପଦ-ପଲ୍ଲବରେ ଅଭିଶାପ ପରି ନିଷ୍ଠୁର ଲୌହ-ଶରଟିଏ ଆସି ପଡିଲା |ଏହା ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ କୃତକର୍ମର ପରିଣାମ |ଯେଉଁ ପାଦ ଗୋପପୁରରେ ଗୋ-ଚାରଣ ଦ୍ୱାରା ଚର୍ମପାଦୁକା ପରି କଠିନ ହୋଇଥିଲା ,ତାହା ଦ୍ୱାରକାର ରାଜଭୋଗରେ ନବପଲ୍ଲବ ପରି ରକ୍ତାଭ ହୋଇ ପଡିଲା |ଏଣୁ ନିର୍ବୋଧ ବ୍ୟାଧ ମନରେ ଯେ ତାହା ହରିଣ କର୍ଣ୍ଣର ଭ୍ରମ ଆଣିଦେବ , ଏଥିରେ ବିଚିତ୍ରତା ବା କଅଣ ଥିଲା ?
ଏହି ପୁରାତନୀ ଗାଥାର ସତ୍ୟ ରହିଛି |ଏଣୁ ବହୁ ଶତାବ୍ଦୀର ବିସ୍ମୃତି ଭେଦ କରି ତାହା ଅଝି ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ପାଖରେ ପହଂଚିପାରିଛି | କୃଷ୍ଣଙ୍କ ନାବରାଜ୍ୟର ଅଭରଙ୍କସ ପ୍ରାସାଦ ଆଉ ନାହିଁ; କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ମାତୃଭୁମିର ଗୋପ, ବୃନ୍ଦାବନ, ଯମୁନା , ଗୋପୀ,ଗୋପାଳ ଇତ୍ୟାଦି ସବୁ ପୂର୍ବପରି ରହିଛନ୍ତି |ପୂର୍ବ ପରି ଆଜି ମଧ୍ୟ ଯମୁନା ବହିଚାଲିଛି ,ବୃନ୍ଦାବନର ପୁଷ୍ପିତ କଦମ୍ବରେ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଦୂର ବଁସୀସ୍ୱନାରେ ଅନୂଢ଼ା ଗପାକଣୟର ମନ ଅହେତୁକ ଓ ଅଣହୁତ ବ୍ୟଥାରେ ଭାରାକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଉଠେ |କୃଷ୍ଣଙ୍କର ଏହି ଅମର ଗାଥାରୁ ବହୁ କଥା ଶିଖିବାର ଅଛି |ଏହା ସତ୍ୟ ଯେ, ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୈତିକ ବେଷ୍ଟନୀରେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶିକ୍ଷାପଦ୍ଧତିକୁ ଥୋଇ ଦିଆଯାଇଛି | ଏଣୁ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶିକ୍ଷାର ଶିକ୍ଷିତମାନେ ଯେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଜୀବନଧାରଣର ମାନ ଅନୁସରଣ କରିବେ, ଏହା ନିଶ୍ଚିତ କଥା |ତଥାପି ବହୁ ସହସ୍ର ଶିକ୍ଷିତ ମଧ୍ୟରୁ ଯେଉଁମାନେ ସେମାନଙ୍କ ମହାନୁଭବତାର ପରିଧିକୁ ପଲଲିଗ୍ରାମରୁ ପ୍ରଥମେ ଆରମ୍ଭ କରି ବିଶ୍ୱ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପ୍ତ କରିପାରିଛନ୍ତି , ସେହିମାନେ ହିଁ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ନମସ୍ୟ |କିନ୍ତୁ ଏହି ସ୍ୱାଭାବିକ ପନ୍ଥା ଛାଡି ଯେଉଁମାନେ ଗ୍ରୀସୀୟ ଦେବତା ଏତଲାସପରି ସମସ୍ତ ବିଶ୍ୱର ଭରା ବହନ କରିଛନ୍ତି ବୋଲି କୁବ୍ଜା ହୋଇ ଚାଲନ୍ତି, ସେମାନେ ଖାଲି ପ୍ରବଞ୍ଚନା କରିଥାନ୍ତି |ଯେ ଭଲ ଗ୍ରାମବାସୀ ନୁହେଁ; ସେ ଭଲ ଓଡ଼ିଶାବାସୀ ନୁହେଁ; ଯେ ଭଲ ଓଡିଶାବସି ନୁହେଁ, ସେ ଭଲ ଭାରତବାସୀ ନୁହେଁ ଓ ଯେ ଭଲ ଭାରତବାସୀ ନୁହେଁ ସେ ଭଲ ବିଶ୍ୱବାସୀ ହୋଇ ନ ପାରେ | ଯେଉଁମାନେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶିକ୍ଷାର ସମସ୍ତ ନିଗଡ଼ ଛିନ୍ନ କରି ସେମାନଙ୍କ ମହାନୁଭବତାର ପରିଧିକୁ ପ୍ରଥମେ ପଲ୍ଲୀରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସମଗ୍ର ଓଡିଶା ଓ ଭାରତବର୍ଷକୁ ବ୍ୟାପ୍ତ କରିପାରନ୍ତି, ସେମାନେ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ନମସ୍ୟ ହୁଅନ୍ତି |